Geçmişten günümüze insanlık için bir çok önemli konunun altını çizmiş, yenilikler keşfetmiş Veteriner Hekimler bulunmaktadır. İşte onlardan bazıları ve insanlığa bulundukları büyük katkıları…
Doç. Dr. Osman Nuri KOÇTÜRK (Tarhana Osman) (1918-1994)
1943 yılında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinden mezun oldu.

- Marshall Planı çerçevesinde ABD’den gelen süt tozlarında Aflatoxin olduğunu ispatladı. Süt tozlarına karşı savaş açtı.
- Meksika’da üretilen Sonora-64 (Hibrit) Buğdayı’nın ülkeye gelmesine de karşı çıktı.
- Soya ithali ile birlikte ülkemize giren margarinin damar sertliğine yol açacağını dile getirip ona karşı zeytinyağı tüketimini savundu.
- Verdiği seminerlerde, radyo programlarında halka özellikle tarhana yemelerini öneriyordu. Bu nedenle lakabı halk arasında ‘Tarhana Osman’a çıktı.
- Bu konular hakkında çok sayıda kitap yazdı. “Gıda Emperyalizmi” en bilinen kitabıydı.
- Çeşitli baskılara rağmen çalışmalarına devam etti. 12 Eylül hapis yattı.
- Gıda güvencesi ve güvenliği konusunda üstlendiği misyon ve vizyonun yaşadığı dönemin çok ilerisinde olduğu günümüzde daha iyi anlaşılmaktadır.

Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı ÇELEBİ (1873-1939)
Fransa’da Alfort Veteriner Yüksek Okulu’ndan mezun olmuştur.
- Veteriner Fakültesi’nde Zootekni, Tıbbi Zooloji derslerini okutmuştur.
- İstanbul Tıp Fakültesi’nde ve Yüksek Veteriner Okulu’nda Tıbbi Parazitoloji derslerini okutmuştur.
- 1906 tarihinde yazdığı üç ciltten ibaret Fenni İbtina (Zootekni),
- 1912 tarihinde yayınladığı 3 ciltten ibaret Tıbbi ve Zirai İlmi Hayvanat Kitabı,
- 1915 tarihinde bastırdığı Fennit Feylat kitabı,
- 1928 tarihinde yayınladığı Tıbbi Parazitoloji ders müracaat kitapları yayınlanmıştır.
- Ülkemizde ilk sistematik Entomoloji araştırmalarını yapmıştır.
- Ülkemizin ilk parazitoloğudur ve modern parazitolojinin kurucusudur.
- Türkiye keneleri ve sivrisinekleri, memleketimizde insan bağırsaklarında yaşayan helmintlere, prozoonlara dair yapmış olduğu araştırmalar, Türkçe dergilerden başka, Fransızca ve Almanca mecmualarda yayınlanmış ve büyük yankı uyandırmıştır.
- Yayınlanmış olduğu parazitoloji kitapları ülkemizde tıbbi ve veteriner parazitolojinin temellerini atmıştır.
Tuğgeneral Ord. Prof. Dr. Süreyya Tahsin AYGÜN (1895-1981)
Askeri Veteriner Okulunu bitirerek, muvazzaf subay olarak Orduya katılmıştır. (1910)

- Türk Üniversal Antrax Aşısını geliştirdi. (1928)
- Dünyada ilk kez Dayanıklı Sığır Vebası Aşısını geliştirerek üretimini yaptı. (1933)
- Prof. Dr. Beller ile birlikte Ruam ve Tüberküloz Hastalığının teşhisi için; dünyada ilk kez Tablet Mallein, Tablet Tüberkülin geliştirilmiş ve üretmişlerdir. (1934)
- Kendine özgü doku kültürünü dünyada ilk kez geliştirdi (1945)
- Kök hücrenin varlığını ve tedavi edici özelliklerini dünyada ilk kez ispat etti (1960)
- Hamile kadınların uyku sorunlarına ve sabahları duydukları rahatsızlıklara karşı üretilen ve bu ilacı kullanan kadınlarda 90.000’den düşüğe ve 10.000’den fazla sakat ve ölü doğuma neden olan Talidomid etkin maddesi içeren Contergan adlı ilacın Türkiye’ye girişine engel oldu. (1962)
Veteriner Hekim Bakteriyolog Adil Mustafa ŞEHZADEBAŞI (1871-1904)
Alfort Veteriner Fakültesi mezunudur. (8 Ekim 1895)
- Sığır vebası aşısı çalışmaları sırasında kan protozoonlarını Fransız bilim insanı Nicolle ile birlikte ilk kez bulan ve tanımlayan kişidir.
- 1896’da Difteri serumunu,
- 1897’de Sığır vebası serumunu başarmıştır.
- Bakteriyolojihane-i Baytari (Bugünkü Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsünün) ilk müdürüdür.
- Çok genç yaşta (33) tüberküloz hastalığından vefat etmiştir.
Veteriner Hekim Bakteriyolog Ahmet Şefik KOLAYLI (1886-1976)
- Pendik Bakteriyolojihanesinin müdürlüğünü yapmıştır.
- Etlik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünün kurucusudur.
- Balkan harbinde Sığır vebasına yakalanmış hayvanların etini kavurma yaparak askere yedirme fikrini ortaya atıp, bir şey olursa beni kurşuna dizin deyip, o dönemin yöneticilerini ikna edip, ordunun protein ihtiyacının karşılanmasını sağlamıştır.
- Birinci Dünya Savaşında İstanbul’un işgal edilmesi üzerine, arkadaşlarıyla birlikte İstanbul’daki Bakteriyolojihane’nin aşı üretim malzeme ve hayvanlarını trene aktarıp ülkenin aşı ihtiyacını karşılamıştır.
- M. Âkif Ersoy’un Milli Mücadele yıllarında aynı evde kaldığı, yakın dostudur.
- M. Âkif’in İstiklâl Marşı’ndan aldığı ödülü bağışlaması üzerine “Bu parayla bari kendine bir palto alsaydın” dediği için Âkif’in üç ay küstüğü kişidir.
- Ünlü neyzen ve şair Tevfik Kolaylı, ya da Yaygın bilinen adıyla Neyzen Tevfik’in kardeşidir ve ona her zaman büyük destek vermiştir.
Dün olduğu gibi bugün de yarında Veteriner Hekimler üzerlerine düşen vazifeyi fazlasıyla yapmaya devam ediyor.
Bu yüzden yineliyoruz;
‘‘Beşeri Hekimlik İnsanlar İçinse Veteriner Hekimlik İnsanlık İçindir”
Kategoriler:Köşe Yazıları